در مشاغل مرتبط با برق، کوچکترین خطا میتواند منجر به حوادث جبرانناپذیر شود. طبق آمار سازمان بینالمللی کار (ILO)، بیش از ۸ درصد از حوادث کاری منجر به فوت در صنایع جهان، ناشی از برقگرفتگی است. همین آمار نشان میدهد که ایمنی فردی برقکاران تا چه حد حیاتی است. یکی از مهمترین تجهیزات محافظتی برای این گروه، کفش ایمنی عایق برق یا همان کفش برقکاری استاندارد است.
این کفشها طوری طراحی میشوند که جریان برق را از بدن کاربر عبور ندهند. با استفاده از متریالهایی مانند پلییورتان، لاستیک طبیعی و چرم مخصوص، کفش برقکاری از نفوذ جریان تا ولتاژ مشخص (معمولاً تا ۱۸٬۰۰۰ ولت) جلوگیری میکند. در کنار این ویژگی حیاتی، کفشهای عایق برق باید ضد لغزش، مقاوم در برابر حرارت و دارای سرپنجه ایمن (کامپوزیت یا فولادی) نیز باشند تا حفاظت چندجانبه برای کاربر فراهم کنند.
کفش برقکاری مناسب نه تنها از برقگرفتگی جلوگیری میکند، بلکه به کاهش خستگی عضلانی، ثبات حرکتی و افزایش تمرکز کارگر نیز کمک میکند. برای برقکاران صنعتی، نیروگاهی یا تأسیسات ساختمانی، انتخاب کفش ایمنی عایق برق استاندارد میتواند تفاوت بین امنیت کامل و حادثهای خطرناک باشد.
در ادامه این مقاله از ایمنکس، با جزئیات کامل درباره ویژگیها، ساختار، انواع، استانداردها، روش تشخیص کفش اصل، نحوه نگهداری و برندهای برتر کفش برقکاری آشنا میشوید.
کفش ایمنی عایق برق، نوعی کفش ایمنی تخصصی است که برای محافظت از برقکاران و کارکنانی که در محیطهای دارای جریان برق فعالیت میکنند طراحی شده است. این کفشها با استفاده از مواد عایق جریان الکتریسیته ساخته میشوند تا از عبور جریان برق به بدن انسان جلوگیری کنند. هدف اصلی از استفادهی کفش عایق برق، حفظ جان کاربر در برابر خطر برقگرفتگی است — خطری که میتواند در کسری از ثانیه مرگبار باشد.
معیار مقایسه | کفش برقکاری (کفش عایق برق) | کفش ایمنی معمولی |
هدف اصلی | جلوگیری از برقگرفتگی و عبور جریان برق از بدن | محافظت در برابر ضربه، سقوط اجسام، لغزش و بریدگی |
جنس زیره | لاستیک طبیعی یا پلییورتان عایق برق (غیررسانا) | TPU، PU یا PVC معمولی، گاهی نیمهرسانا |
سرپنجه | کامپوزیت (غیر فلزی) برای جلوگیری از هدایت الکتریسیته | فولادی یا آلومینیومی (رسانا) |
بدنه کفش | کاملاً بدون فلز (Non-Metallic Design) | ممکن است دارای اجزای فلزی (زیپ، حلقه، بند) باشد |
استاندارد ایمنی | EN ISO 20345 – ASTM F2413 EH | EN ISO 20345 عمومی یا S1, S2, S3 بدون ویژگی EH |
میزان تحمل ولتاژ | تا ۱۸٬۰۰۰ ولت (در شرایط خشک) | بدون مقاومت الکتریکی خاص |
کاربرد شغلی | برقکاران صنعتی، نیروگاهی، تأسیسات الکتریکی | مشاغل عمومی، مکانیکی، عمرانی، تولیدی |
وزن کفش | سبکتر به دلیل استفاده از سرپنجه کامپوزیت | سنگینتر به دلیل وجود فلز |
آستر داخلی | پلیاستر و پنبه با خاصیت ضد رطوبت و ضد الکتریسیته | آستر معمولی برای تهویه و راحتی |
نوع تست ایمنی | تست دیالکتریک (Dielectric Test) و مقاومت ولتاژی | تست ضربه و فشردهسازی (Impact & Compression) |
قابلیت استفاده در محیط مرطوب | محدود – فقط در محیط خشک و نیمهخشک | قابل استفاده در اکثر محیطها |
قیمت حدودی | بالاتر به دلیل مواد عایق و تستهای ایمنی خاص | اقتصادیتر و عمومیتر |
دوام و طول عمر | بسیار بالا در شرایط خشک و صنعتی | بسته به نوع کاربری و برند متفاوت است |
ایدهآل برای | برقکاران، تکنسینهای برق، تعمیرکاران خطوط نیرو | کارگران کارخانه، مکانیکها، کارکنان تولید |
کفش برقکاری مخصوص افرادی طراحی شده که با جریان برق سر و کار دارند و باید از هر نوع تماس الکتریکی در امان باشند، در حالیکه کفش ایمنی معمولی فقط برای محافظت مکانیکی مناسب است. اگر محیط کاری شما دارای تابلو برق، کابلکشی یا تجهیزات الکتریکی است، تنها گزینه ایمن برای شما کفش عایق برق استاندارد است.
کفش عایق برق، یکی از حیاتیترین تجهیزات ایمنی در مشاغل برقکاری است که هدف اصلی آن محافظت از بدن در برابر جریان الکتریسیته و جلوگیری از برقگرفتگی است. این کفشها بر اساس استانداردهای بینالمللی EN ISO 20345 (اروپایی) و ASTM F2413 EH (آمریکایی) تولید میشوند تا بالاترین سطح ایمنی و عملکرد را در محیطهای پرخطر فراهم کنند. ویژگیهای اصلی کفش برقکاری استاندارد شامل موارد زیر است:
کفش برقکاری استاندارد نهتنها از برقگرفتگی جلوگیری میکند، بلکه با داشتن طراحی غیر فلزی، زیره ضد لغزش و استانداردهای جهانی، امنیت و راحتی را در کنار هم فراهم میکند. انتخاب کفش دارای گواهی EN ISO 20345 یا ASTM F2413 EH، بهترین تصمیم برای هر برقکار حرفهای یا تکنسین تأسیسات است.
انتخاب کفش عایق برق مناسب به نوع محیط کاری و شرایطی که برقکار در آن فعالیت میکند بستگی دارد. هر محیط کاری سطح متفاوتی از خطر، رطوبت، دما و تماس با جریان برق دارد؛ بنابراین آشنایی با ویژگیهای لازم برای هر شرایط کمک میکند تا بهترین کفش ایمنی انتخاب شود.
در کارخانهها و کارگاههای تولیدی، احتمال تماس با کابلهای برق، روغن، رطوبت و سطوح لغزنده زیاد است. ویژگیهای پیشنهادی کفش عایق برق برای این محیطها:
در پروژههای ساختمانی، علاوه بر خطر برقگرفتگی، احتمال افتادن اجسام سنگین و تماس با ابزار فلزی زیاد است. کفش ایمنی عایق برق مناسب برای این محیط باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
برقکارانی که در پستهای فشار قوی یا نیروگاهها کار میکنند با جریانهای بالاتر از حد معمول سر و کار دارند. برای این افراد، کفش باید حتماً دارای گواهی رسمی تست دیالکتریک باشد. ویژگیهای ضروری:
در محیطهایی که احتمال تماس با آب یا رطوبت زیاد است (مثل کارهای خیابانی، تعمیر شبکه برق یا خدمات شهری)، انتخاب کفش عایق برق ضدآب ضروری است. ویژگیهای کلیدی کفش عایق برق در این محیط ها عبارتند از:
برقکارانی که در ساختمانهای اداری یا محیطهای بسته فعالیت دارند، نیازی به کفش سنگین ندارند. ویژگیهای کفش عایق برق مناسب برای این گروه:
برای انتخاب بهترین کفش برقکاری، همیشه باید شرایط کاری، میزان تماس با برق، و سطح رطوبت محیط در نظر گرفته شود. استفاده از کفشهای دارای گواهی استاندارد EN ISO 20345 یا ASTM F2413 EH، بهترین راه برای تضمین ایمنی در برابر برقگرفتگی و افزایش طول عمر کفش است.
با افزایش تقاضا برای کفش برقکاری، متأسفانه محصولات غیراستاندارد و تقلبی نیز در بازار زیاد شدهاند. استفاده از کفش غیر اصل نهتنها ایمنی فرد را تهدید میکند، بلکه در محیطهای پرخطر مانند برق فشار قوی میتواند به برقگرفتگی شدید منجر شود. بنابراین شناخت ویژگیهای کفش عایق برق اصل و بررسی استانداردهای معتبر قبل از خرید، اهمیت بسیار زیادی دارد.
کفش عایق برق اصل معمولاً دارای برچسب یا حک رسمی استانداردهای بینالمللی مانند EN ISO 20345، EN 50321 یا ASTM F2413 EH است.
زیره کفش برقکاری اصل معمولاً از پلیاورتان (PU)، لاستیک طبیعی (Rubber) یا ترکیب دو دانسیته ساخته میشود تا مقاومت الکتریکی بالا و چسبندگی مناسبی ایجاد کند. نکات قابل توجه:
کفشهای اصل دارای دوخت یکنواخت، دقیق و محکم هستند. نخهای استفادهشده باید ضدحرارت و مقاوم باشند. کفی داخلی معمولاً از EVA گرانول یا مموری فوم ساخته میشود که راحتی و عایق بودن را افزایش میدهد. در نسخههای تقلبی، کفی زود فشرده میشود و پس از چند روز استفاده تغییر شکل میدهد.
یکی از مطمئنترین روشها برای اطمینان از خرید کفش برقکاری اصل، خرید از فروشگاههای تخصصی تجهیزات ایمنی است.
فروشگاههایی مانند ایمنکس (Emanex) با ارائه گارانتی اصالت کالا، فاکتور رسمی و امکان تست محصول، خیال شما را از کیفیت و استاندارد بودن کفش راحت میکنند. اگر قیمت یک کفش برقکاری بهطور غیرعادی پایینتر از میانگین بازار بود، احتمال تقلبی بودن آن زیاد است. محصولات استاندارد معمولاً به دلیل تستهای تخصصی و مواد اولیه باکیفیت، قیمت منطقی و ثابتی دارند.
اگر به دنبال کفش برقکاری استاندارد و عایق برق واقعی هستید، وقت آن رسیده انتخابی حرفهای و مطمئن داشته باشید.
در فروشگاه ایمنکس میتوانید انواع کفش ایمنی برقکاری با استانداردهای EN و ASTM را مشاهده و مقایسه کنید. تمامی محصولات ایمنکس از برندهای معتبر و دارای ضمانت اصالت، کیفیت و مقاومت عایقی بالا هستند.
1. کفش برقکاری تا چند ولت عایق است؟
کفشهای برقکاری استاندارد معمولاً تا ۱۸۰۰۰ ولت AC (در تستهای آزمایشگاهی EN یا ASTM)) عایق هستند. این مقدار بسته به برند و مدل ممکن است متغیر باشد.
2. آیا کفش چرم طبیعی هم عایق برق است؟
خیر. چرم طبیعی ذاتاً رساناست و فقط در صورت استفاده از زیره و آستر مخصوص عایق برق میتواند ایمنی لازم را ایجاد کند. کفشهای معمولی چرمی برای برقکاران مناسب نیستند.
3. تفاوت کفش کامپوزیت و فولادی برای برقکار چیست؟
کفش با سرپنجه کامپوزیت رسانا نیست و برای کار برقکاری ایمنتر است، در حالی که سرپنجه فولادی ممکن است خطر انتقال جریان را افزایش دهد.
4. کفش برقکاری ایرانی بهتر است یا خارجی؟
کفشهای برقکاری ایرانی مانند برندهای ایمن پا یا توتاص با رعایت استانداردهای EN و قیمت مناسب، گزینهای عالی برای خرید هستند. مدلهای خارجی نیز برای محیطهای خاص یا صنعتی سنگین کاربرد دارند.